Sử dụng đồ dùng dạy học có hiệu quả là những phương tiện vật chất giúp cho giáo viên và học sinh tổ chức hợp lý có hiệu quả, quá trình giáo dục, giảng dạy đối với các môn học trong trường mầm non nhằm thực hiện chương trình dạy học. Trong quá trình đổi mới phương pháp dạy học, thiết bị đồ dùng dạy học là một trong những điều kiện cơ bản không thể thiếu để giáo viên, học sinh thực hiện mục tiêu dạy học.
Hơn nữa thiết bị đồ dùng dạy học tạo điều kiện trực tiếp cho học sinh huy động mọi năng lực hoạt động nhận thức, tiếp cận thực tiễn, nâng cao khả năng tự học, rèn luyện kỹ năng học tập và thực hành.
Thiết bị đồ dùng dạy học là phương tiện, là điều kiện vật chất để đổi mới phương pháp dạy học ở mầm non. Khi nói đến việc sử dụng đồ dùng thiết bị dạy học, người giáo viên nghĩ ngay đến các vật dụng trực quan cụ thể, các vật, hoá chất, mẫu vật, mô hình, tranh ảnh… Các tài liệu, ấn phẩm, sách giáo khoa, vở bài tập, phiếu bài học…
1.Sử dụng đồ dùng được cấp phát và tận dụng môi trường lớp học
Đồ dùng đồ chơi mầm non được cấp phát sẽ được phát huy một cách tối đa. Khi các giáo viên biết cách khai thác và có thể bổ sung thêm những chi tiết phù hợp cho hoạt động cụ thể nào đó. Trong một tiết làm quen văn học, để phục vụ cho mục đích kể chuyện với rối, giáo viên dùng khung rối được cấp phát, trang trí thêm một vài chi tiết đã có thể sử dụng rất tốt mà không mất nhiều thời gian.
Bên cạnh đó, giáo viên nên thường xuyên sử dụng đồ dùng ở các phòng chức năng ở trường như gậy, vòng, cờ, bóng… của phòng thể chất; nhạc cụ trang trí hóa trang ở phòng âm nhạc.
Biện Pháp Sử Dụng Hiệu Quả Đồ Dùng Đồ Chơi Mầm Non
Ví dụ như sử dụng dụng cụ hóa trang trong phòng âm nhạc cho trẻ làm quen với các trang phục ở các vùng miền; làm quen với các loại nhạc cụ; chơi các trò chơi như “cướp cờ”, các trò chơi có lồng ghép vận động như bật liên tục qua các vòng, ném, tung bắt bóng…
Các đồ dùng đồ chơi cho trẻ mầm non được cấp phát phải được sử dụng đúng chức năng, mục đích và đúng lúc, đúng chỗ với tần suất vừa phải. Trong các tình huống đặt câu đó về đồ dùng, đồ chơi với trẻ thì chú ý không để đồ dùng, đồ chơi đó ở nơi mà trẻ có thể nhìn thấy được.
Khi chuyển tiếp hoạt động, nếu đồ dùng không sử dụng cho hoạt động tiếp theo thì không đặt trong tầm quan sát của trẻ để tránh cho trẻ bị phân tán, mất tập trung. Chọn vị trí đặt đồ dùng cần chú ý đến tính hợp lý để hoạt động đảm bảo tính tự nhiên, khoa học. Các mô hình, con người, con vật, hoa, cỏ, phương tiện giao thông không dặt cao hơn ngôi nhà hay cây xanh; đồi núi, mây, mặt trăng, mặt trời không được thấp hơn các nhà cửa, cây cối.
Tránh việc sử dụng lại đồ dùng quá 2 lần với cùng một cách thức sử dụng trong một chủ đề. Ví dụ như tuần này sử dụng khung rối để kể chuyện thì tuần sau, lần sau không sử dụng khung rối đó nếu chưa thêm chi tiết, trang trí cho khung rối mới mẻ, phù hợp với nội dung hoạt động. Không phải với hoạt động làm quen với văn học nào đồ dùng cũng sử dụng các hình thức giống nhau.
Ví dụ: Trong chủ đề thế giới động vật:
Tuần 1: Kể chuyện “Cây tre trăm đốt”: Kể lần 1 kết hợp với tranh, lần 2 kết hợp với bài trình chiếu Powepoin.
Tuần 2: Kể chuyện “Sự tích hoa hồng”: Lần 1 kể kết hợp tranh; Kể lần 2 kết hợp mô hình.
Tuần 3: Thơ “Hoa kết trái”: Đọc thơ lần 1 kết hợp cử chỉ điệu bộ, lần 2 kết hợp mô hình, sau đó sử dụng mô hình cho trẻ chơi trò chơi” cây nào trái ấy”.
Tuần 4: Kể chuyện “Quả bầu tiên”: Dùng quả bầu thật để dẫn dắt vào câu chuyện; cắt ra cho trẻ xem bên trong quả bầu có gì và gợi ý cho trẻ nhớ đến câu chuyện có quả bầu có vàng bạc châu báu cho người tốt bụng, sau đó đàm thoại khắc sâu trong câu chuyện và cho trẻ kể chuyện sáng tạo kết hợp minh họa các đồ dùng cô và trẻ cùng chuẩn bị theo ý thích của trẻ. (Trẻ có thể thay thế quả bầu bằng bông hoa, hoa nở cánh vàng, củ cải bằng vàng, trẻ đặt tên cho câu chuyện mình kể…).
Sử dụng hiệu quả đồ dùng đồ chơi
Mặt khác có thể sử dụng những đồ dùng cấp phát để tạo thêm hiệu quả sử dụng mới cho đồ dùng. Ví dụ như sử dụng mặt sau của kệ để tổ chức các trò chơi học tập, làm bảng cho trẻ viết, làm giá treo sản phẩm tạo hình…; Trang trí các chi tiết khác nhau cho khung rối, tạo cho khung rối sự mới mẻ trong nhiều hoạt động làm quen văn học hay các loại hoạt động khác; Sử dụng 2 bảng to, kết hợp phông màn của lớp để làm sân khấu rối…
Muốn sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo hiệu quả thì phải tính toán ngay từ khâu chuẩn bị làm đồ dùng đó để tránh lãng phí thời gian, công sức và tiền bạc. Những đồ dùng tự tạo nên làm từ các nguyên vât liệu gần gũi nhất, dễ tìm thấy nhất ở bất cứ nơi đâu. Đầu tiên là sử dụng những nguyên vât liệu có thể sử dụng được ngay mà không cần tái chế lại hay tái chế ít, tốn thời gian ít nhất.
Ý tưởng tái chế đồ dùng đồ chơi trẻ em
Ví dụ như rơm, vỏ sò, sỏi, lá cây, chai nước ngọt, hộp sữa, muỗng và hộp sữa chua, đĩa CD, ống hút, dây chun, lịch cũ…Với những nguyên vật liệu đó, trẻ có thể thao tác, chơi rất nhiều hoạt động khác nhau như xếp hàng rào, xếp sân khấu, chơi bowling, chơi bán hàng.
Chú trọng cho trẻ chơi các trò chơi dân gian, truyền thống từ những đồ chơi sãn có trong thiên nhiên hoặc làm các đồ chơi truyền thống như chơi búng thun, nhảy lò cò, làm tò he, làm con trâu bằng lá mít, làm kèn… Các hoạt động này không làm mất nhiều thời gian, công sức để chuẩn bị đồ chơi nhưng mang đến hiệu quả giáo dục, phát triển rất tốt cho trẻ.
Sử dụng hiệu quả đồ dùng đồ chơi
Từ những nguyên vật liệu nguyên sơ, dễ tìm tạo ra những đồ chơi khác nhau dựa trên những ý tưởng từ các phần mềm trò chơi mầm non như: Bộ phần mềm kidsmart mầm non, Bé vui học, Bút chì thông minh, Encarta…cùng các ý tưởng từ các trò chơi truyền hình.
Làm những đồ chơi sáng tạo đơn giản để có thể thực hiện cùng với giáo viên các hoạt động vui chơi, tạo hình ngoài tiết học, như: lọ hoa, tranh sáng tạo, búp bê, chiếc hộp nhiều ngăn, đồng hồ số, bộ lắp ráp các con vật, bộ lắp ráp thực vật, các mô hình học…Với những đồ dùng đồ chơi tự làm của giáo viên mầm non này chỉ cần chuẩn bị các vỏ hộp sữa to, vòng bánh sinh nhật, muỗng sữa chua, đĩa CD, lon bia, gáo dừa, quả cau già, nhánh cây khô, vỏ bút chì sau khi chuốt (gọt)…
Giáo viên cắt bỏ những phần khó, phần dư thừa của trò chơi, sau đó hướng dẫn trẻ sắp xếp và dán ngay ngắn các phần còn lại với nhau để tạo thành một đồ chơi. Và với những đồ chơi này, trẻ đã chơi được rất lâu, sử dụng được tất cả các chủ đề trong những hoạt động làm quen với chữ viết, làm quen với toán…
Ví dụ vòng quay đa năng lấy ý tưởng từ vòng quay tính điểm của các chương trình trò chơi trên truyền hình, có cấu tạo gồm đế và các vòng. Điều khác biệt ở đây là các vòng của vòng quay có thể thêm vào, bớt ra, và số vòng không hạn chế. Đế và khung của vòng quay đa năng làn bằng gỗ nên rất bền, có thể tháo ráp để trở thành các đồ dùng riêng biệt. Mỗi phần riêng bộ của bộ vòng quay khi kết hợp với các đồ dùng khác đều sẽ tạo thành bộ đồ dùng mới theo từng ý tưởng của cô và tre.
Video làm và sử dụng đồ dùng học tập trong giảng dạy
Đặt biệt, bộ vòng quay khi đặt đứng hay nằm đều có thể phục vụ các hoạt động khác nhau. Với bộ vòng quay này, mỗi lần sử dụng chỉ cần thay đổi cách đặt vòng quay nằm hay đứng, tách riêng biệt hay kết hợp vòng quay, thay đổi số vòng tròn trên vòng quay, thay đổi các đồ dùng kết hợp…là đã tạo ra công năng sử dụng mới cho đồ dùng. Bộ đồ dùng này giúp cho giáo viên tiết kiệm rất nhiều thời gian cho việc chuẩn bị đồ dùng, đồng thời trẻ rất thích thú và trẻ nghĩ ra nhiều cách chơi khác nhau với đồ dùng.
2. Bảo quản và trao đổi đồ dùng, đồ chơi giữa các lớp
Giáo viên cập nhật thường xuyên, đầy đủ đồ dùng đồ chơi tự làm của giáo viên mầm non vào sổ tài sản của lớp, có ghi chú rõ ràng.
Với những đồ dùng đồ chơi tự tạo mầm non thì nên có mô tả tóm tắt về đồ dùng, chú thích về cách sử dụng đồ dùng dạy học có hiệu quả.
Cập nhật tất cả các đồ dùng đồ chơi tự tạo thành một bảng thống kê theo từng lớp. Các lớp trong tổ khi cần đồ dùng dạy học tự làm nào sẽ mượn đồ dùng đó, có ký mượn, ký trả rõ ràng. Hoạt động này làm phong phú cho lớp mình và thuận lợi hơn trong việc quản lý và làm đồ dùng dạy học tự làm.
3.Tuyên truyền về hiệu quả của đồ dùng, đồ chơi đến cha mẹ trẻ
Cần tuyên truyền đến các bậc phụ huynh trẻ đồ dùng, các đồ chơi mầm non truyền thống. Trên thị trường đồ chơi trẻ em ở Việt Nam, những món đồ chơi của trung quốc và nước ngoài chiếm đa số. Có hàng trăm những loại đồ chơi giúp trẻ thông minh với nhiều chủng loại, giá cả, chất liệu, mẫu mã khác nhau.
Bên cạnh một số đồ chơi trẻ em mang tính giáo dục, phát huy trí tuệ, sự thông minh. Khả năng khám phá của trẻ cũng có những đồ chơi không an toàn cho bé, kích động tính hiếu kì, baọ lực như: súng, gươm, siêu nhân cầm vũ khí, mặt nạ dữ dằn…và nhiều đồ chơi trẻ em phản cảm gây sự sợ hãi, không có tính Chân- Thiện- Mỹ đã gây tác hại không nhỏ đến tâm lý trẻ.
Sử dụng hiệu quả đồ dùng đồ chơi
Đồ chơi trẻ em, trò chơi truyền thống chính là một phần của văn hóa dân tộc. Từ việc giáo dục cho trẻ mầm non hiểu biết về bản sắc văn hóa dân tộc qua đồ chơi, trò chơi dân gian Việt Nam. Những đồ chơi, trò chơi dân gian mầm non được phục hồi sẽ giúp cho trẻ có cơ hội được tiếp cận với văn hóa cổ truyền và có thêm nhiều đồ chơi, trò chơi, thêm nhiều niềm vui từ khả năng kinh tế còn hạn hẹp của cha mẹ.
Tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mầm non như:
Trò chơi dân gian thả diều,
Trò chơi dân gian thổi sáo đu tiên,
Trò chơi dân gian ném còn,
Trò chơi dân gian pháo đất,
Trò chơi dân gian đèn trời,
Trò chơi dân gian đánh quay,
Trò chơi dân gian đánh đáo,
Trò chơi dân gian chơi ô ăn quan,
Trò chơi dân gian nhảy dây, đá cầu…
Các trò chơi dân gian cho trẻ mầm non không cần tốn kém mà chỉ cần những vật liệu sẵn có, tốn ít công sức là có thể làm được một đồ chơi cho trẻ. Những đồ chơi này trẻ cũng có thể tự chuẩn bị được.
Bên cạnh việc tuyên truyền về đồ chơi, trò chơi truyền thống, cần giới thiệu tuyên truyền về loại đồ chơi tự tạo. Đó là loại đồ chơi làm bằng nguyên vât liệu đơn giản, dư thừa mà bất cứ đâu cũng có, cha mẹ trẻ có thể dễ dàng tự làm cho con và hướng dẫn con cùng chơi. Đây là một quá trình sáng tạo cần thiết, tập cho trẻ nhiều kỹ năng, giúp các em tự mình có thể làm và sáng tạo trong quá trình học mà chơi, chơi mà học.
Với việc trò chuyện cùng với trẻ về các nguyên vật liệu làm ra đồ dùng đồ chơi, Cách làm đồ chơi sáng tạo cho trẻ mầm non, đồ chơi đó sẽ giúp trẻ trở thành các tuyên truyền viên tích cực cho việc tuyên truyền đến cha mẹ. Từ đó, cha mẹ trẻ tích cực hơn trong việc hỗ trợ các nguyên vật liệu phế thải phong phú, từ đặt thù ngành nghề của cha mẹ trẻ. Mặt khác, cha mẹ trẻ cũng tỏ ra rất hứng thú trong việc làm các đồ dùng, đồ chơi từ các vật liệu phế thải thay cho các đồ chơi bán trôi nổi trên thị trường.
Sử dụng hiệu quả đồ dùng đồ chơi
4. Một số điều cần lưu ý với giáo viên khi sử dụng đồ dùng, đồ chơi
- Sử dụng đồ dùng phù hợp đề tài, đúng lúc, đúng chỗ, khai thác có hiệu quả.
- Ưu tiên tận dụng đồ dùng, đồ chơi có sẵn trong lớp, trong trường kết hợp tận dụng môi trường lớp học.
- Thường xuyên tổ chức làm đồ dùng, đồ chơi mới, mỗi tháng bổ sung ít nhất một bộ đồ dùng, đồ chơi mới, có chất lượng và hiệu quả.
- Bảo quản tốt đồ dùng, đồ chơi đã có, gia cố, sửa chữa hoặc thay thế ngay đồ dùng hư hỏng.
- Thường xuyên thay đổi cách chơi, thay đổi dồ dùng, đồ chơi hoặc thay đổi cách chơi để trẻ không bị nhàm chán.
- Việc mượn, trả đồ dùng cần nghiêm túc, không làm hư hao, tổn thất đồ dùng.
- Không sử dụng cùng một đồ dùng với cùng một hiện trạng và cùng hình thức sử dụng tương tự nhau giữa các hoạt động, các chủ đề.
- Cần nhìn nhận đúng hơn về tiêu chí ”đồ dùng dạng mở” trong hoạt động giáo dục trẻ, nghĩa là để trẻ được thao tác, được hoạt động nhiều trên đồ dùng, đồ chơi, nghĩ ra cách chơi khác nhau với đồ dùng, đồ chơi đó.
- Trong hoạt động, không nhất thiết phải chuẩn bị quá nhiều đồ dùng mà quên đi đồ dùng, đồ chơi được cấp phát trong lớp học cũng như trong sân trường.
Ví dụ như hoạt động ngoài trời, giáo viên chuẩn bị quá nhiều đồ chơi mầm non còn đồ chơi trong sân trường thì không cho trẻ chơi; hay hoạt động vui chơi, giáo viên phải mua trái cây, rau củ cho trẻ chỉ với mục đích cho trẻ chơi đi chợ, còn trái cây, rau nhựa của lớp thì cô cất đi.
- Giáo viên cần có tinh thần học hỏi, trau dồi kinh nghiệm về việc sử dụng giữa các lớp, các trường.
- Đầu tư nhiều hơn vào hoạt động phối hợp với phụ huynh, dặn dò trẻ cùng chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi nhằm giảm áp lực về chuẩn bị tài liệu, đồ dùng của giáo viên
Trên đây là toàn bộ nội dung Chuyên đề Sáng kiến kinh nghiệm mầm non mới nhất Sử dụng hiệu quả đồ dùng đồ chơi
Comments (7)
Vợ tôi cũng là một giáo viên mầm non được phân công làm đồ dùng đồ chơi mầm non để tham gia hội thi cấp huyện, bằng những nguyên vật liệu tự nhiên và cả từ…..rác thải nữa. Tôi thấy kinh sợ khi các trẻ mầm non chỉ cần được …nhìn thấy chúng thôi. Tinh thần của hội thi thì rất tốt, nhưng đồ dùng đồ chơi phải phù hợp với điều kiện thực tế, có hiệu quả cao để áp dụng vào dạy trẻ hàng ngày, chứ không phải để thi, để trưng bày rồi vứt bỏ. Như thế là lãng phí, không đúng theo tinh thần “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”
Nghề giáo viên mầm non xã hồi còn chưa coi trọng: Công việc giáo viên mầm non vất vả không có thời gian để chăm sóc gia đình, đi làm về còn mang rất nhiều việc về nhà, xã hội chưa coi trọng nghề giáo viên mầm non một số vẫn quan niệm rất cổ hủ khi nói đến soạn bài có người còn nói nghề mầm non cũng soạn bài cơ à, tưởng chỉ đến trông thôi cho hát là được.
Tôi thấy nghề giáo viên mầm non thật là vất vả khi đã theo nghề này thì phải cố gắng hết sức muốn đi đâu tranh thủ cũng không được bởi vì mang cái bận rộn lên mình rồi còn đi đâu được nữa và tôi thấy nghề giáo viên mầm non việc đãi ngộ giáo viên lương con thấp không có thu nhập gì thêm đi làm từ 7h kém 15′ đến chiều mời về ở các cơ quan hành chính khi có nhân viên hoặc người nhà ốm đau ốm nằm viện thì được sự quan tâm của ban lãnh đạo của đồng nghiệp, còn nghề giáo viên thì ôi thôi thật là tủi thân.
Nên tôi có 2 đứa con tôi không cho đi ngành giáo viên vì tôi thấy quá vất vả đi làm thì nhiều áp lực lúc nào dự giờ đột xuất kiểm tra, thanh tra toàn diện, trong cách cư sử bán giám hiệu còn thiên vị nhiều không công bằng, còn ưu ái trong sự thân thiết tôi thấy rất bất công tiêu cực nhất trong ngành giáo dục thì điều này không cần phải bàn, muốn xin được vào trong ngành Giáo Dục ở thành phố thì có lẽ phải mất khá nhiều tiền đi làm không biết bao giờ lấy lại vốn mình chạy việc ôi thật bất công
Tâm sự mong muốn của giáo viên Mầm non Nói chung nghê giáo viên Mầm non quá vất vả cực khổ chỉ biết chăm sóc con người ta chứ con đẻ của mình thì không có chút thời gian để chăm sóc ngày 2 buổi từ 6 giờ sáng đến 6 giờ tối mới được về nhà ăn cùng bữa cơm với con cái trong lúc đó đồng lương thí quá ít ỏi so với mặt bằng chung hiện nay. Một tháng được 1 triệu hai trăm ngàn đồng thì lấy gì trang trải sinh hoạt trong gia đình, trực trưa thì không có thù lao có lẽ toàn bộ giáo viên Mầm non bán công đang ngày đêm trông chờ vào sự quan tâm ưu ái của nhà nước của các ban ngành trong nước có chế độ biên chế cho tất cả giáo viên Mầm non trong toàn quốc.
Đồ chơi mầm non tự làm từ những nguyên vật liệu mở liệu có an toàn cho trẻ em không? khi mà ngày nay các vật dụng như chai, hủ được làm từ nhựa mà không biết độ an toàn của chúng thế nào có nhiễm chất gì gây hại không? Không những vậy còn gây áp lực trên các giáo viên mầm non nữa.
Đồ dùng đồ chơi tự làm chẳng qua là một hình thức để cho các cô thi đua chứ chẳng để phục vụ gì cho các cháu, các nước khác người ta chơi những đồ chơi mầm non bán sẵn có màu sắc, độ bền cao, bắt mắt trẻ chơi trẻ thích thú hơn, những đồ dùng đồ chơi của cô trẻ không dám đụng vì không an toàn trẻ sợ bị làm sút ra, mà nhiều khi trẻ không thích chơi làm tốn mất nhiều thời gian của. Khi làm đồ chơi cho trẻ làm vào giờ nào? Hay vừa coi trẻ vừa làm? Tôi thiết nghĩ không cần thiết, chủ yếu cần chăm sóc trẻ tốt hơn, an toàn hơn khi bỏ nhiều thời gian tập trung vào làm đồ chơi sáng tạo mà gần đây nhiều tai nạn xảy ra với cháu. Xin dừng làm khổ giáo viên chúng tôi nữa!
Nghề giáo viên mầm non phải là nghề nặng nhọc vì không những dậy mà phải làm đủ mọi việc trong một ngày như lau nhà quét dọn dậy dỗ cho ăn bê vác đủ thứ việc làm cả ngày k có thời gian nghỉ